Denizyolu Taşımacılığı Nedir?
Denizyolu Taşımacılığı türü, gemiler aracılığıyla yolcuların ve malların bir yerden başka bir yere taşınması faaliyetidir. Uluslararası ticaretin önemli bir unsuru olarak, büyük miktarlardaki ve ağır yüklerin hem güvenli hem de verimli şekilde taşınmasını sağlar. Bununla birlikte hem ulusal hem de uluslararası ticarete aracılık eder. Denizyolu taşımacılığında sevkiyatın daha kolay gerçekleşmesi için limanlar genellikle hava ve kara yolu çıkış noktalarıyla kesişir. Özellikle uluslararası ticaret alanında büyük bir avantaja sahip olan deniz taşımacılığı, diğer taşıma türleri ile her geçen gün daha rekabet eder durumdadır. Bununla birlikte taşınan yükün ağırlığı ve türü, geminin taşıma kapasitesi, gemide çalışan personelin tecrübesi, taşımayı yapacak olan geminin ve seferin türü gibi faktörler taşıma maliyetlerini etkiler.
Denizyolu Taşımacılığının Avantajları Nelerdir?
Denizyolu taşımacılığı avantajları ile öne çıkarken, bazı yönleri ile de diğer taşımacılık yöntemlerine üstünlük sağlar. İşte tam da bu nedenle, sağladığı avantajlar nedeniyle küresel ticaretin önemli bir kısmında denizyolu taşımacılığı tercih edilir. Peki deniz taşımacılığının sağladığı avantajlar nelerdir?
Diğer taşımacılık türlerine kıyasla daha ucuz, güvenilir ve çevre dostudur.
Genellikle ağır ve çok yer kaplayan malların sevkiyatında büyük kolaylık sağlar. Gemiler yüksek kapasiteli taşıma araçları olduğu için hacimli malların taşınması daha rahattır.
Birbirinden farklı özelliklere sahip ürünler konteynerler sayesinde kolay bir şekilde taşınır.
Denizyolu taşımacılığı, karayolu, demiryolu ve havayolu taşımacılığına göre olumsuz hava koşullarından etkilenir.
Diğer taşımacılık çeşitlerine göre daha yavaş olduğu için hassas ve kırılma ihtimali olan ürünler hasar almadan teslim noktasına ulaştırılabilir.
Havayolu ve demiryolu taşımacılığına göre daha düşük maliyetli bir taşıma yöntemi olduğu için firmalara maliyet avantajı sağlar. Büyük hacimlerde yükleme kapasitesi, ağırlık sınırlamasının en alt seviyede olması gibi nedenlerden dolayı karayolu ve demiryoluna kıyasla fiyat avantajı sunar.
Gemiler uçaklara göre çevreye daha az zarar verdiği için denizyolu taşımacılığı sürdürülebilir bir taşıma yöntemidir.
Deniz taşımacılığının konteynerler ile gerçekleştirilmesi her türlü malın taşınmasına uyum sağlamasına olanak tanır. Bu durum taşımacılık faaliyetlerinden yüksek verim alınmasına yardımcı olur.
Diğer taşıma araçlarına göre gemilerin ulaştırma ile ilgili olan yönetim ve güvenlik protokolleri daha detaylı olduğu için karşı tarafa teslimatı güvence altına alır.
Denizyolu taşımacılığında kaza riski diğer taşımacılık türlerine göre daha az olduğu için firmalar tarafından sıklıkla tercih edilir.
Denizyolu Taşımacılığı Türkiye’de Hangi Noktada?
Türkiye’nin üç tarafının denizlerle kaplı bir yarımada olmasının denizyolu taşımacılığında öne çıkmasında payı oldukça büyük. Buna ek olarak Türkiye’nin kıyı şeridinin uzun olması da Türkiye’yi denizyolu taşımacılığında bir adım öne çıkaran bir unsurdur. Türkiye’nin uluslararası ticaretinde denizyolu taşımacılığının önemi ise herkes tarafından bilinen bir gerçek. Türkiye’yi bu konuda diğer ülkelerden üstün konuma getiren şey ise liman bakımından oldukça zengin olmasıdır. Küresel ticaret hacminin sürekli artması limanlarının önemini de giderek artmasına neden olur. Karayolu ile denizyolu arasında köprü görevi gören liman sayısının fazla olması karşılıklı ticari ilişkilerin yanı sıra Türkiye’nin uluslararası ticaretteki rekabet gücünü de olumlu yönde etkiler. Bununla birlikte liman sayısının dışında limanların hacmi ve yoğunluğu da küresel ticareti etkileyen unsurlar arasında yer alır. Ayrıca Türkiye’nin kıtalar arasında köprü konumunda olmasını sağlayan coğrafi yapısı da diğer bir avantajı olarak sayılabilir. Bu yüzden Türkiye’nin denizyolu taşımacılığındaki yeri kritik bir öneme sahip. Tüm bu avantajlar Türkiye’nin diğer ülkelerle olan ticari ilişkilerini geliştirmesine de büyük avantaj sağlıyor. Türkiye’nin ihracatının önemli bir bölümü denizyolu taşımacılığı ile gerçekleştiği için limanlar dış ticarette büyük öneme sahiptir.
Denizyolu Taşımacılığı Türkiye’nin Limanları
Liman denildiğinde akla her ne kadar konteyner limanları gelse de başka liman türleri de vardır. Bu türler arasında askeri limanlar, balıkçı limanları, yat limanları, kuru, dökme, sıvı, akaryakıt ve LNG limanları da bulunur. Türkiye’de oldukça fazla sayıda liman bulunmasına rağmen bunların hepsi taşımacılıkta aynı yoğunluğa sahip değildir. Bu yerler işlek olup olmaması, büyüklüğüne, ticari olup olmamasına ve kullanım amaçlarına göre farklı özelliklere sahiptir. Türkiye’nin en büyük limanları arasında;
- İstanbul Ambarlı,
- İzmir,
- Mersin,
- Samsun,
- Haydarpaşa,
- Trabzon,
- Derince,
- Bandırma Limanları yer alır.